Spreidingswet

Ondanks het feit dat er op dit moment minder asielzoekers naar Europa en Nederland komen zijn de asielzoekerscentra nog steeds overvol. Er is daarom nog steeds behoefte aan opvanglocaties. De gemeente Heumen (en alle andere gemeenten uit Nederland) heeft daarom in het kader van de Spreidingswet van de Rijksoverheid de opdracht gekregen om 105 asielzoekers, waaronder 9 alleenstaande minderjarige vreemdelingen (AMV’ers), op te vangen. Dit is een wettelijke verplichting die gemeenten moeten uitvoeren. De raad heeft aangegeven zich aan deze verplichting te willen houden.

Voor direct omwonenden komt er:

• Vast aanspreekpunt bij gemeente en COA
• Regelmatige updates en overlegmomenten
• Mogelijkheid tot maatwerkondersteuning bij stress of zorgen
• Monitoring van veiligheid en leefbaarheid

Er ligt een voorstel om op 12 juni iemand van het COA uit te nodigen die met vluchtelingen werkt, om feitelijke informatie te geven.
 

Er is een zorgvuldige afweging gemaakt om alleen de direct aanwonenden in een straal van 300 meter rondom de locatie uit te nodigen. Hierbij is ook overleg met andere gemeenten geweest en is besloten om de inwoners die uitkijken op de locatie of geluid op kunnen vangen uit te nodigen.

Maximaal 105 asielzoekers, waaronder 9 alleenreizende minderjarige vluchtelingen (AMV’ers). De raad heeft in een motie gevraagd om de locaties zo veel als mogelijk te verspreiden over de kernen.

Hieronder ziet u de afbeeldingen waarop in het blauw gearceerde deel de opvang komt. 

Meerpaal in Heumen

Duisterstraatje, Overasselt

Eindsestraat 3, Nederasselt

In eerdere berichtgeving kon u lezen dat er 29 locaties zijn onderzocht. Na een zorgvuldige afweging zijn er van deze 29 locaties 8 overgebleven. Deze 8 locaties zijn voorgelegd aan het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Zij hebben zorgvuldig gekeken naar de haalbaarheid van deze locaties. Daarnaast heeft de gemeente de locaties nader bestudeerd. Vervolgens zijn de bovenstaande drie locaties geselecteerd.

Criteria waarop de 29 locaties zijn getoetst

De samenstelling is op dit moment niet bekend. Het COA maakt deze beslissing op basis van het aantal binnengekomen vluchtelingen. Dit betekent dat de groepen die er komen te wonen in de loop van de tijd kan veranderen.

Dat is op dit moment nog niet bekend. Nadat er een keuze is gemaakt door de raad, gaat de gemeente starten met de aanvraag van de omgevingsvergunning. hierbij is ook aandacht voor de flora en fauna wetgeving. 

Op dit moment is dat niet mogelijk want er is nog geen locatie gekozen.

De locatie in Nederasselt is nu een reservelocatie omdat de andere twee locaties, Duisterstraatje in Overasselt en Meerpaal in Heumen, mede door beoordeling van het COA als beter geschikt zijn bevonden.

De protesten in Nederasselt hebben bijgedragen aan de zorgvuldige afweging van de locaties, maar de uiteindelijke keuze is gebaseerd op een combinatie van factoren, waaronder de haalbaarheid en geschiktheid van de locaties.

Wanneer de locaties bekend zijn worden ze ingericht met een aantal woonunits en units voor algemene voorzieningen. Zoals een activiteitenruimte en spreekkamer voor het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Het COA is verantwoordelijk voor de realisatie en exploitatie van de opvanglocatie. Wij gaan goede afspraken met het COA maken over de voorwaarden waaronder de opvang kan plaatsvinden, zoals voorzieningen, leefbaarheid en veiligheid in de omgeving. 

De drie locaties zijn eigendom van particulieren. Specifieke gegevens over de eigenaren worden niet gedeeld.

Er is nog geen overleg geweest met de dorpsraden en omwonenden van Heumen en Overasselt. Hiervoor zijn de geplande bewonersavonden bedoeld, waar de stemming en zorgen van de inwoners zullen worden besproken en meegenomen in de besluitvorming.

Voordat de bouw van de opvangcentra kan beginnen, moet er eerst een definitieve keuze worden gemaakt door de gemeenteraad. Op dit moment is er nog geen exacte datum bekend voor de start van de bouw, omdat de besluitvorming nog gaande is.

Er wordt beroep gedaan op de locatie in Nederasselt als de bouw op de andere locaties vertraging oploopt of als uit onderzoek blijkt dat daar geen bouw kan plaatsvinden. De reservelocatie komt in beeld wanneer de eerste twee locaties niet haalbaar blijken te zijn.

De keuze voor de locaties is gebaseerd op de spreiding over de verschillende kernen en de kansrijkheid van de locaties. Dit zorgt voor een evenwichtige verdeling en voorkomt concentratie op één plek. Bovendien worden in Malden op dit moment al meer dan 100 Oekraïners opgevangen, is er in oktober 2023 een noodopvang gerealiseerd bij de Jacobsweg (Malden) en hebben we in het verleden in Heumensoord ook vluchtelingen opgevangen.

De zorgen over veiligheid zijn serieus. Als de keuze van een locatie wordt er altijd een veiligheidsplan opgesteld. Daarin staat:

• Afspraken met politie en handhaving
• Aanwezigheid van beveiliging op locatie
• Snelle lijnen met hulpdiensten

De gemeente en het COA nemen de zorgen mee in de verdere uitwerking. 

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) is verantwoordelijk voor het beheer en de veiligheid op de locatie. De gemeente Heumen is dat voor de openbare orde en veiligheid op Heumens grondgebied. 

Politie

De politie is het aanspreekpunt voor overlast. Dit geldt voor overlast veroorzaakt door iedereen in onze gemeente. Dus ook voor overlast door asielzoekers.
De politie is 24 uur per dag/7 dagen per week bereikbaar via 112 (bij spoed) en 0900 8844 (geen spoed).

Beveiliging COA 

Voor acute situaties waarbij bewoners van de opvanglocatie betrokken zijn, is ook de beveiliging van het COA bereikbaar. Op het moment dat er een locatie gekozen is wordt dat nummer verspreid.

Gemeente

Wij maken een aanspreekpunt bekend wanneer de locatie bekend is. Dit staat dan ook in het veiligheidsplan beschreven. 

Als de asielzoekers een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen en daardoor statushouder worden, kunnen ze woonruimte krijgen in een Nederlandse gemeente. Dat kan overal in Nederland zijn. Hoeveel mensen in een gemeente huisvesting krijgen, hangt af van de grootte van de gemeente.
 

Er is nog geen definitieve invulling van wie er komt. Dat wordt pas in een latere fase bepaald, in overleg met Gemeente en COA.

De zorgen over AMV’ers (Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen) zijn begrijpelijk. Belangrijk om te weten:
- AMV’ers zijn minderjarig en vallen onder jeugdzorg van het NIDOS.
- Ze krijgen intensieve begeleiding.
- Onderzoek toont geen structureel hogere overlast dan bij andere groepen.

In deze fase ligt een voorstel voor aan de raad om op twee locaties en een reserve-locatie de opgave vanuit de Spreidingswet te laten landen. Er zijn verschillende 
(andere) ruimtelijke initiatieven geweest, waar omwonenden logischerwijs relaties tussen leggen. Een uitwerking in welke vorm dan ook, met of zonder tinyhouses, is er nog niet. Eerst zal er een definitieve keuze moeten worden gemaakt over de locaties. 

Het COA is verantwoordelijk voor de opvang en betaalt de kosten die daarmee gemoeid zijn. Gemeenten krijgen van het Rijk alle kosten die ze maken voor de opvang van asielzoekers vergoed. 

De gemeente begrijpt dat de mogelijke komst van een opvanglocatie vragen en zorgen oproept bij omwonenden. Daarom vinden we het belangrijk om transparant en toegankelijk te blijven communiceren. Er is inmiddels een bewonersavond georganiseerd, waar direct in gesprek is gegaan met inwoners en waar vragen zijn beantwoord. Daarnaast blijven we via onze gemeentelijke website actuele informatie delen over de stand van zaken en vervolgstappen. We willen bewoners actief blijven betrekken en bieden ook de mogelijkheid om via e-mail of contactformulieren vragen te stellen. Mocht er meer duidelijkheid komen over de plannen, dan organiseren we opnieuw een bijeenkomst in de buurt om met bewoners in gesprek te blijven. We hechten veel waarde aan een open dialoog en blijven luisteren naar de signalen en zorgen uit de omgeving.

De gemeente begrijpt de zorgen van bewoners en neemt deze serieus. Het proces van het identificeren van geschikte locaties voor asielopvang is complex en vereist grondig onderzoek naar de haalbaarheid van verschillende opties. Dit kost tijd en kan leiden tot verschillen in de tijdlijn van communicatie tussen verschillende locaties. Het is belangrijk om te benadrukken dat de locatie in Nederasselt eerder in beeld was voor de totale opgave van 105 op te vangen vluchtelingen, nog voordat de raad besloot om de opvang te spreiden over meerdere kernen. Destijds is hierover gecommuniceerd, net zoals nu het geval is. 

We streven ernaar om transparant en zorgvuldig te communiceren en alle betrokkenen voldoende gelegenheid te geven om hun standpunten kenbaar te maken. Daarnaast moeten we voor 1 juli de beoogde locaties waar we de opvang kunnen regelen bekend maken aan het ministerie van Asiel en Migratie, zoals vastgelegd in de Spreidingswet. We blijven ons inzetten om dit proces zo goed mogelijk te laten verlopen, met oog voor de belangen van alle bewoners.
 

Op dit moment is dat nog niet bekend. Houdt onze website en sociale mediakanalen hiervoor in de gaten.

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) zorgt voor de opvang van asielzoekers in Nederland tijdens het hele asielproces. Dit betekent dat het COA zorgt voor opvang en begeleiding: vanaf het moment dat de asielzoeker asiel aanvraagt in Nederland, tot aan het moment dat de asielzoeker Nederland moet verlaten of een verblijfsvergunning krijgt. Het COA vangt asielzoekers op in asielzoekerscentra (AZC) of in noodopvanglocaties in het hele land. Meer informatie staat op de website van het COA. Op deze website vindt u ook een uitlegfilmpje over wat het betekent als er een opvanglocatie in uw buurt komt en hoe asiel werkt in Nederland.

Er zijn op dit moment geen verkennende plannen voor tiny houses, die losstaan van het mogelijke AZC-traject. 

Omdat dit traject zich nog in een oriënterende fase bevindt, is er op dit moment nog geen definitieve invulling. Zodra er meer duidelijkheid is, wordt deze informatie gedeeld met het dorp.

Dat is correct. Dit is meegewogen in de beoordeling en deze locatie is op basis van specifieke locatiekenmerken als oranje beoordeeld.
 

Het Lierdal is gedefinieerd als een open landschappelijk gebied. Zoals in het raadsvoorstel valt te lezen is een kanttekening geplaatst met het oog op het Lierdal. Hierbij is opgemerkt dat deze locatie helemaal ingesloten ligt en daarmee geen open karakter heeft. Daarmee heeft de locatie naar alle waarschijnlijkheid slechts zeer beperkte landschappelijke waarde voor het Lierdal.
 

In principe geldt dit voor het gehele gebied. Zoals ook in de omgevingsvisie staat, is incidentele woningbouw in de zone langs de Rijksweg mogelijk. Vanzelfsprekend dient per geval de inpasbaarheid te worden bezien.
 

Binnen onze gemeente is de das een algemeen gegeven die bij nagenoeg elke ontwikkeling een rol speelt. Daarmee is deze locatie niet uniek. Nadat de locatie is aangewezen, dient de invulling bepaald en uitgewerkt te worden. Onderdeel hiervan is een ecologisch onderzoek met bijbehorende (on)mogelijkheden.
 

Over de invulling valt in dit stadium niets te zeggen.  
 

Enige tijd geleden is over dit onderwerp ingesproken in een raadsvergadering. De politie heeft vervolgens contact opgenomen met de betreffende inspreker om meer gerichte informatie te ontvangen. De geuite signalen hebben we uiteindelijk niet hard kunnen maken. Overigens blijken deze verder ook niet uit een meldingenpatroon bij politie of gemeente. De signalen, voor zover bij ons bekend, zijn dan ook niet van doorslaggevende betekenis geweest in de locatiekeuze.
 

Er zijn bij de gemeente en de politie niet of nauwelijks overlastmeldingen bekend, los van de eerdergenoemde inspraakreactie in de raadsvergadering en opmerkingen tijdens de omwonendenbijeenkomst. Bewoners geven na doorvragen ook aan geen meldingen te hebben gedaan. De oproep is dan ook om in de toekomst juist wel zaken te melden, zodat daarop actie ondernomen kan worden of tegen opgetreden kan worden. De geuite signalen blijken nu niet uit harde verifieerbare feiten. Uiteraard begrijpen we de zorgen en het spreekt voor zich dat we in de toekomst extra alert zullen zijn op signalen/meldingen van deze strekking.
 

De gemeenteraad heeft opdracht gegeven aan het college om de taakstelling vanuit de Spreidingswet te realiseren op twee á drie locaties in onze gemeente. Als advies aan de raad ligt er een voorstel voor om op twee voorkeurslocaties de taakstelling te realiseren. Een derde locatie wordt, als reservelocatie, voorgesteld in het geval dat bij één of beide voorkeurslocaties na verdere beoordeling en uitwerking realisatie niet mogelijk is. 

Op dit moment wordt afgewacht of de gemeenteraad instemt met het voorstel. Pas daarna kunnen vervolgstappen worden gezet. Over vertraging en wanneer precies wordt uitgeweken, kan pas in een latere fase worden gesproken, op basis van een integrale beoordeling van juridische, financiële en feitelijke uitvoerbaarheid. 

Dit enkele feit vormt geen reden om uit te wijken naar de reservelocatie. 

Ja, de locatie wordt in overweging genomen wanneer één van beide voorkeurslocaties niet realiseerbaar blijkt.

Tot het moment dat er een bestuursovereenkomst is ondertekend die voldoet aan de taakstelling uit de Spreidingswet.

De locatie Eindsestraat 3 wordt dan beoordeeld op haalbaarheid, inclusief vergunningen, ruimtelijke inpassing en ecologische aspecten.

Of de locatie geschikt is of niet wordt in samenspraak tussen college, COA en provincie gemaakt, op basis van inhoudelijke criteria. Die criteria gelde bij elke ruimtelijke inpassing met daarnaast de maatschappelijke aspecten zoals openbare orde en veiligheid welke zijn meegenomen in de eerste beoordeling van de locatiekeuze. Kosten zijn hierbij dan ook een factor.

Indien uitwijken nodig blijkt, wordt de raad hierover geïnformeerd. 

Er is dan geen nieuw raadsbesluit nodig. Zoals het nu voorligt bij de gemeenteraad wordt aangenomen, kan het college daarbinnen uitvoering geven aan het beoordelen van de reservelocatie. 

Via een participatieproces waarbij wordt gezocht naar een zo optimaal mogelijke inpassing van de opvanglocatie en na realisatie ervan via directe contactperson(en) bij de gemeente. 

De gemeenteraad heeft zich geconformeerd aan de taakstelling van de Spreidingswet, momenteel 105. 

Ja, die zou anders zijn. Kleinere opvanglocaties worden meer geschikt geacht voor bijvoorbeeld AMV’ers. 

• De locatie is vanuit ruimtelijke ordeningsperspectief niet geschikt of geschikt te maken
• Er wordt geen bestuursovereenkomst overeengekomen met het COA
• De Spreidingswet of de taakstelling uit de Spreidingswet wijzigen substantieel
   

De Spreidingswet schrijft 5 jaar voor. Een langere periode maakt onderdeel uit van de afweging bij het besluit en uiteindelijke bestuursovereenkomst. 

Er is in algemene zin verkend of locaties multifunctioneel ingezet kunnen worden. Voor Eindsestraat 3 is hierover nog geen concreet plan besproken. Eerst moet duidelijk zijn of de locatie nodig is als reservelocatie; pas dan volgt verdere verkenning van aanvullende invullingen.